Quy trình tắm bé sơ sinh giúp làm sạch cơ thể và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho bé. Tuy nhiên, nếu tắm không đúng cách có thể gây mất nhiệt, kích ứng da hoặc thậm chí là nhiễm trùng rốn.
Vậy quy trình tắm bé sơ sinh chuẩn y tế là như thế nào? Bố mẹ đọc đến cuối để tìm hiểu nhé!
Khi nào nên tắm cho bé sơ sinh?
Bố mẹ có thể bắt đầu tắm cho bé từ 24 – 48 giờ sau sinh sinh, với điều kiện bé khỏe mạnh và thân nhiệt ổn định. Trong những ngày đầu, nếu bé chưa rụng rốn hoặc thời tiết lạnh, có thể chỉ cần lau người bằng khăn ấm thay vì tắm trực tiếp.
Có nên tắm hằng ngày cho trẻ hay không còn phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bé:
- Với trẻ dưới 3 tháng tuổi, tắm 2 – 3 lần/tuần là đủ hoặc tắm khi bé bị bẩn do nôn trớ, đi ngoài…
- Trẻ trên 3 tháng có thể tắm hàng ngày nếu thời tiết ấm áp và bé có phản ứng tích cực.
Cần hoãn tắm khi bé có các dấu hiệu bất thường như sốt trên 37.5°C, viêm da, tổn thương da, tiêu chảy, nôn nhiều hoặc có biểu hiện mệt mỏi bất thường. Trong những trường hợp này, chỉ nên lau qua người bé và theo dõi sát tình trạng sức khỏe.
Đọc thêm: Giải Đáp: Trẻ Sơ Sinh Tắm Giờ Nào Là Tốt Nhất
Chuẩn bị trước khi tắm cho bé sơ sinh
Dụng cụ cần thiết
Chuẩn bị 2 chậu nước ấm với nhiệt độ 37-38°C. Bố mẹ có thể sử dụng nhiệt kế để đảm bảo nhiệt độ nước chính xác, tránh dùng cảm giác tay vì có thể gây sai lệch nguy hiểm. Trong đó:
- 1 chậu để tắm
- 1 chậu để tráng sạch
Bố mẹ chuẩn bị thêm:
- Khăn tắm lớn để ủ ấm
- Khăn xô nhỏ để lau từng bộ phận
- Sữa tắm dịu nhẹ, loại dành riêng cho trẻ sơ sinh
- Dầu gội không cay mắt
- Băng gạc y tế để vệ sinh mắt mũi
Tất cả sản phẩm trên cần đảm bảo vệ sinh, có nguồn gốc rõ ràng và phù hợp với làn da nhạy cảm của bé.
Đừng quên chuẩn bị sẵn:
- Tã sạch
- Quần áo cotton loại mềm và đã được sấy ấm
- Nước muối sinh lý 0.9% để vệ sinh mắt, mũi và rốn
- Cồn 70° để sát trùng rốn theo chỉ định của bác sĩ
- Kem dưỡng da cho bé nếu cần
Đọc thêm: Checklist đầy đủ: Những đồ dùng cần chuẩn bị khi tắm cho bé sơ sinh
Môi trường tắm
Chọn phòng kín gió, tránh gió lùa và đảm bảo nhiệt độ phòng từ 24-30°C. Nếu không có điều hòa, có thể sử dụng đèn sưởi hoặc quạt sưởi để tạo không gian ấm áp. Bố mẹ cũng cần kiểm tra kỹ phòng không có khe hở gây gió lùa.
Đèn chiếu sáng đầy đủ để quan sát bé trong suốt quá trình tắm. Đừng quên sắp xếp tất cả các dụng cụ cần thiết trong tầm tay để không phải rời xa bé. Đặc biệt là khăn tắm và quần áo nên ở vị trí dễ lấy, tránh phải tìm kiếm khi đang giữ bé.
Quy trình tắm bé sơ sinh bộ y tế
Bước 1: Cởi đồ và giữ ấm bé
Từ từ cởi bỏ quần áo của bé, tránh động tác đột ngột khiến bé bị giật mình. Sau khi cởi xong cần ngay lập tức quấn khăn tắm quanh người bé, chỉ để lộ từng vùng cần tắm để giữ ấm tối đa. Động tác này giúp bé cảm thấy an toàn và tránh mất nhiệt.
Bố mẹ kiểm tra lại nhiệt độ nước lần cuối trước khi bắt đầu tắm bé. Trong khi tắm, bố mẹ nên nói chuyện nhẹ nhàng với bé để tạo cảm giác dễ chịu và giảm lo lắng. Lúc này bố mẹ hãy dõi theo các biểu hiện của bé nhé.
Bước 2: Lau từng bộ phận của bé (với bé chưa rụng rốn hoặc trời lạnh)
Đối với bé chưa rụng rốn hoặc khi thời tiết lạnh, áp dụng phương pháp lau từng bộ phận thay vì tắm ngâm. Bắt đầu từ mặt, vệ sinh nhẹ nhàng vùng mắt từ trong ra ngoài, sau đó lau mũi và miệng bằng khăn sạch nhúng nước ấm.
Tiếp tục lau cổ, nách và tay, chú ý đặc biệt đến các nếp gấp da dễ tích tụ bẩn. Sau đó lau ngực, bụng (tránh vùng rốn), lưng và cuối cùng là chân. Vùng sinh dục và hậu môn nên được lau cuối cùng để tránh lây nhiễm vi khuẩn.
Lau khô ngay từng bộ phận sau khi vệ sinh để tránh bé bị cảm lạnh. Lúc này, bố mẹ hãy sử dụng khăn khô mềm, ấn nhẹ thay vì chà xát để bảo vệ làn da non nớt của bé.
Đọc thêm: Cách Tắm Bé Sơ Sinh Chưa Rụng Rốn An Toàn, Chống Nhiễm Trùng
Bước 3: Tắm thả (sau khi bé đã rụng rốn)
Khi rốn bé đã rụng hoàn toàn và khô ráo, bố mẹ có thể áp dụng phương pháp tắm thả. Từ từ đưa bé vào chậu nước, bắt đầu từ chân để bé quen dần với nhiệt độ nước. Một tay nâng đỡ thật chắc phần đầu và cổ bé, tay còn lại tắm bé.
Bố mẹ tham khảo trình tự sau để tắm cho bé: cổ và vai → tay và nách → ngực và bụng → mông và đùi → chân và bàn chân.
Khi tắm, bố mẹ sử dụng khăn mềm với một ít sữa tắm, massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ.
Sau đó tráng lại toàn bộ cơ thể bé bằng nước sạch để loại bỏ hoàn toàn bọt xà phòng, đặc biệt là ở các nếp gấp da.
Bước 4: Gội đầu
Bố mẹ giữ bé trong tư thế an toàn, đầu hơi nghiêng để tránh nước chảy vào mắt và tai. Sau đó thoa một lượng nhỏ dầu gội chuyên dụng cho trẻ sơ sinh lên da đầu, massage nhẹ nhàng bằng đầu ngón tay theo chuyển động tròn. Cần đặc biệt tránh cọ xát móng tay vào da đầu của bé.
Dùng nước ấm rửa sạch dầu gội, đảm bảo không còn bọt trên da đầu. Có thể cần rửa khoảng 2 – 3 lần nước để loại bỏ hoàn toàn bọt. Khi đầu bé đã sạch, ngay lập tức lau khô đầu bé bằng khăn mềm để tránh mất nhiệt.
Bước 5: Vệ sinh mắt, mũi
Sử dụng gạc y tế thấm nước muối sinh lý 0.9% để vệ sinh mắt, lau từ trong ra ngoài. Mỗi mắt sử dụng một miếng gạc riêng để tránh lây nhiễm chéo. Động tác cần thật nhẹ nhàng, không được ấn mạnh gây tổn thương lên mắt bé.
Với mũi, dùng gạc thấm nước muối sinh lý vắt nhẹ, lau phần ngoài của mũi. Bố mẹ tuyệt đối không đưa gạc sâu vào trong lỗ mũi. Nếu có dịch mũi khô, có thể nhỏ 1-2 giọt nước muối sinh lý để làm mềm trước khi lau.
Bước 6: Chăm sóc rốn (với những bé chưa rụng rốn)
Dùng khăn khô mềm thấm nhẹ nhàng vùng rốn để loại bỏ hoàn toàn độ ẩm. Tuyệt đối không chà xát hoặc cố gắng làm sạch sâu bên trong rốn vì có thể gây tổn thương và nhiễm trùng.
Nhúng đầu tăm bông vào nước muối sinh lý hoặc cồn 70° (theo chỉ định của bác sĩ), vắt bớt để không quá ướt, sau đó lau nhẹ nhàng xung quanh gốc rốn từ trong ra ngoài. Chỉ lau phần ngoài, không đưa tăm bông vào sâu trong rốn.
Sau đó, để rốn khô thoáng tự nhiên, tuyệt đối không băng kín bằng gạc hoặc băng dính vì sẽ tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Bước 7: Mặc quần áo và giữ ấm
Lưu ý khi mặc tã cho bé là cạnh trên của tã phải nằm dưới rốn để tránh ma sát và tạo khoảng trống thoáng khí cho vùng rốn. Bố mẹ nên chọn tã có kích thước vừa vặn, không quá chật cũng không quá rộng.
Mặc áo từ trên xuống, cẩn thận không để tay áo quá chật ở cổ tay. Quần hoặc body suit cần rộng rãi ở vùng bụng.
Và đừng quên quấn thêm khăn mỏng, đeo bao tay và bao chân nếu thời tiết lạnh hoặc bé có dấu hiệu run rẩy. Kiểm tra nhiệt độ cơ thể bé bằng cách sờ vào ngực hoặc gáy để đảm bảo bé không quá lạnh cũng không quá nóng.
Những lưu ý quan trọng khi tắm bé sơ sinh
Thời gian tắm nên từ 4-5 phút, tối đa không quá 10 phút để tránh bé mất nhiệt và da bị khô. Bố mẹ có thể sử dụng đồng hồ đếm giờ để theo dõi thời gian một cách chính xác.
Tuyệt đối không tắm khi bé đang đói hoặc vừa ăn no. Khoảng cách lý tưởng là ít nhất 1 giờ sau bữa ăn và không để bé đói quá 2 giờ. Điều này để tránh bé bị trào ngược, nôn trớ và đảm bảo có đủ năng lượng duy trì thân nhiệt.
Luôn kiểm tra nhiệt độ nước trước và trong quá trình tắm. Nếu nước bị nguội trong lúc tắm, bố mẹ cần bổ sung thêm nước ấm và kiểm tra lại nhiệt độ.
Đặc biệt, không bao giờ để bé một mình trong lúc tắm, dù chỉ là vài giây. Trẻ sơ sinh có thể bị trượt hoặc sặc nước rất nhanh. Nếu cần lấy đồ, hãy bế bé theo hoặc nhờ người khác hỗ trợ.
Tạo cảm giác an toàn cho bé bằng cách nói chuyện nhẹ nhàng và động tác êm ái. Điều này giúp bé cảm thấy thoải mái và dần yêu thích việc tắm. Ngoài ra, bố mẹ cũng nên quan sát kỹ phản ứng của bé sau tắm để điều chỉnh cách tắm sao cho phù hợp.
Những sai lầm phổ biến khi tắm bé sơ sinh
Một trong những sai lầm nghiêm trọng nhất là sử dụng nước quá nóng hoặc quá lạnh. Nước quá nóng có thể gây bỏng, trong khi nước lạnh khiến bé sốc nhiệt và dễ bị cảm lạnh. Do đó, ba mẹ phải luôn sử dụng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ nước.
Nhiều bố mẹ tắm cho bé khi bé đang ốm, sốt hoặc vừa ăn no, điều này có thể trầm trọng hóa tình trạng sức khỏe của bé. Bố mẹ hãy đợi bé khỏe mạnh hoàn toàn và có khoảng cách phù hợp giữa lúc tắm và lúc ăn.
Tắm quá lâu cũng là sai lầm phổ biến mà nhiều bố mẹ mắc phải. Điều này khiến bé mất nhiệt nhanh, da bị khô và dễ kích ứng. Thời gian tắm nên ngắn nhưng vẫn phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ cho bé.
Không vệ sinh vùng kín đúng cách, đặc biệt là với bé gái, có thể dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu. Với vùng này, bố mẹ cần lau từ trước ra sau và sử dụng một chiếc khăn sạch riêng.
Nắm vững quy trình tắm bé sơ sinh chuẩn chuẩn y tế, kết hợp với việc lựa chọn khung giờ tắm phù hợp, dụng cụ an toàn và không gian tắm lý tưởng, sẽ giúp đảm bảo bé luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện ngay từ những ngày đầu đời.
Nếu bạn còn lo lắng, chưa tự tin khi tắm cho bé tại nhà hoặc cần hỗ trợ chuyên môn, Bluecare cung cấp dịch vụ tắm bé tại nhà theo chuẩn y khoa, do điều dưỡng nhiều năm kinh nghiệm thực hiện. Bé được chăm sóc an toàn, mẹ được hướng dẫn tận tình.
👉 Liên hệ ngay với Bluecare để được tư vấn miễn phí và đặt lịch nhanh chóng.
📞 Hotline: 098 576 8181
🌐 Website: bluecare.vn
