Cách tắm bé sơ sinh chưa rụng rốn như thế nào luôn khiến các bậc phụ huynh phải lo lắng. Nhiều cha mẹ băn khoăn không biết có nên tắm cho bé hay chỉ cần lau người, mà vẫn giữ được vùng rốn khô ráo, sạch sẽ, tránh nhiễm trùng.
Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách tắm bé khi chưa rụng rốn chuẩn y khoa, giúp cha mẹ tự tin chăm sóc con an toàn và khỏe mạnh.
Đọc thêm: Quy trình tắm bé sơ sinh chuẩn Bộ Y Tế cho bố mẹ năm 2025.
Khi nào có thể tắm cho trẻ sơ sinh chưa rụng rốn?
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cha mẹ có thể tắm cho bé khoảng 24 giờ sau sinh, hoặc tối thiểu là 6 giờ với những trường hợp không thể đợi được. Điều này giúp bé:
- Ổn định thân nhiệt và lượng đường trong máu
- Duy trì chăm sóc da kề da, tăng liên kết mẹ và bé
- Giữ lại lớp chất phủ bên ngoài da bé (Vernix) có tác dụng giữ ẩm và chống vi khuẩn
Trong những ngày đầu, bé chưa cần tắm hàng ngày mà chỉ cần lau người bằng khăn ấm để giữ vệ sinh.
Cha mẹ lưu ý, không nên tắm cho bé nếu bé đang sốt, cảm lạnh hoặc vùng rốn có dấu hiệu đỏ, sưng, chảy mủ, mùi hôi. Những trường hợp này cần được theo dõi sát sao và tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để xử lý kịp thời.
Cần chuẩn bị những gì trước khi tắm bé chưa rụng rốn?
Thời gian và không gian tắm bé
Tắm khi bé còn thức và tỉnh táo, không tắm khi bé đang đói hoặc vừa mới ăn xong, để tránh bé bị trào ngược hoặc sặc sữa.
Thời điểm lý tưởng để tắm cho bé là buổi sáng 9 – 10h hoặc chiều 3h30 – 4h30.
Nơi tắm cần kín gió, nhiệt độ phòng khoảng 36 – 37°C để tránh bé bị lạnh.
Tần suất tắm cho bé là 2 – 3 lần/tuần hoặc nhiều hơn nếu trời nắng nóng.
Trước khi tắm, cha mẹ nên chuẩn bị sẵn tất cả dụng cụ cần thiết trong tầm tay để không phải rời xa bé trong lúc tắm. Cha mẹ cũng cần đảm bảo có đủ ánh sáng trong phòng để quan sát bé trong suốt quá trình tắm.
Đọc thêm: Giải Đáp: Trẻ Sơ Sinh Tắm Giờ Nào Là Tốt Nhất
Dụng cụ tắm cần thiết cho trẻ chưa rụng rốn
Cha mẹ chuẩn bị:
- Chậu tắm riêng cho bé
- Ghế tắm hoặc lưới
- Nước ấm 37-38°C (kiểm tra nhiệt độ nước bằng cùi chỏ hoặc nhiệt kế)
- Khăn sạch mềm (2-3 chiếc)
- Sữa tắm dịu nhẹ, loại dành cho trẻ sơ sinh
- Khăn tắm lớn để ủ ấm bé ngay sau khi tắm
- Bông y tế hoặc tăm bông để vệ sinh tai, mũi
- Nước muối sinh lý hoặc cồn 70°/dung dịch betadine (theo chỉ định của bác sĩ) để vệ sinh rốn
- Tã và quần áo sạch đã được sấy ấm
Cha mẹ lưu ý không tự ý nấu nước lá tắm cho trẻ chưa rụng rốn nếu không có chỉ định từ bác sĩ.
Đọc thêm: Checklist đầy đủ: Những đồ dùng cần chuẩn bị khi tắm cho bé sơ sinh.
Kiểm tra sức khỏe bé trước khi tắm
Trước khi tắm, cha mẹ đừng quên kiểm tra xem thân nhiệt của bé có bình thường không, quan sát vùng rốn có dấu hiệu bất thường như đỏ, sưng, tiết dịch hay không. Nếu bé có biểu hiện như mệt mỏi, quấy khóc nhiều hoặc từ chối bú, thì cha mẹ hãy hoãn việc tắm lại.
Trước khi tắm, cha mẹ cũng cần đảm bảo bé đã đi ngoài và không bị đói bụng. Nếu bé vừa bú xong, thì cần chờ ít nhất 30 phút để tránh bé bị nôn trớ khi tắm.
Cách tắm bé sơ sinh chưa rụng rốn chuẩn y khoa
Bước 1: Lau mặt, mắt, tai
Cha mẹ bắt đầu bằng việc lau mặt bé bằng khăn sạch nhúng với nước ấm và vắt khô. Nên lau nhẹ nhàng từ trong ra ngoài ở vùng mắt, rồi mới đến mũi và miệng. Với tai của trẻ sơ sinh, cha mẹ chỉ lau phần tai ngoài, tuyệt đối không đưa bông vào sâu trong lỗ tai.
Đặc biệt, khi lau mắt cho bé, cha mẹ nên sử dụng góc khăn khác nhau cho mỗi mắt để tránh lây nhiễm chéo từ mắt này sang mắt kia. Động tác cần nhẹ nhàng, không chà xát mạnh lên vùng da còn non nớt của bé.
Bước 2: Gội đầu nhẹ nhàng
Ở bước này, cha mẹ cần ủ ấm bé bằng khăn tắm và chỉ để lộ phần đầu.
Khi gội, cha mẹ không dội trực tiếp mà dùng tay từ từ úp nước ấm lên đầu bé và tránh để nước chảy vào mắt, cũng như tai bé. Sau đó, cha mẹ có thể sử dụng lòng bàn tay hoặc ngón tay (chỉ sử dụng phần thịt của ngón tay) để massage nhẹ nhàng da đầu bé với một ít sữa tắm dịu nhẹ.
Cuối cùng, cha mẹ xả sạch bằng nước ấm và nhớ kiểm tra kỹ xem có còn bọt xà phòng trên da đầu bé không. Và để tránh bé bị cảm lạnh, cha mẹ lau khô phần đầu bé bằng khăn mềm ngay sau khi tắm nhé.
Bước 3: Lau người bằng khăn ấm pha với sữa tắm
Thay vì ngâm bé trong nước, cha mẹ nên lau từng bộ phận trên cơ thể của bé bằng khăn ấm đã pha với sữa tắm. Cha mẹ có thể bắt đầu từ vùng cổ, vai, tay, ngực, bụng, lưng, chân, cuối cùng là vùng mặc tã.
Cha mẹ cũng cần phải đặc biệt chú ý đến các nếp gấp trên da ở vùng cổ, nách, háng, kẽ ngón tay, ngón chân của bé.
Đối với trẻ sơ sinh chưa rụng rốn, khi lau qua vùng này, cha mẹ cần nhẹ tay và tránh để nước thấm vào bên trong.
Bước 4: Lau lại bằng nước sạch
Sau khi đã lau toàn bộ cơ thể bằng khăn pha với sữa tắm, cha mẹ cần lau lại cho bé bằng khăn sạch nhúng nước ấm để loại bỏ hoàn toàn bọt xà phòng còn sót lại trên da. Đặc biệt là ở các nếp gấp trên da và gần vùng rốn.
Bước 5: Thấm khô bằng khăn mềm
Sau khi tắm xong, cha mẹ dùng khăn mềm để thấm khô toàn bộ cơ thể bé, đặc biệt là vùng rốn cần được làm khô hoàn toàn. Cha mẹ lưu ý không chà xát lên da bé mà chỉ ấn nhẹ để thấm hết nước.
Bước 5: Mặc tã và quần áo đúng cách
Khi mặc tã cho bé, cha mẹ cần đảm bảo phần trên của tã không đè lên rốn, tạo khoảng trống để rốn được thoáng khí.
Quần áo cho bé cần rộng rãi, thoải mái, không ôm sát vùng bụng. Ba mẹ có thể chọn quần áo có chất liệu cotton mềm mại, thấm hút tốt. Tránh quần áo có đường may thô ráp hoặc các chi tiết trang trí có thể gây kích ứng cho làn da của bé.
Cha mẹ có thể sử dụng thêm các loại kem chống hăm cho các vùng như cổ, cổ tay, cổ chân, nách, bẹn,… của bé.
Hướng dẫn chăm sóc rốn trẻ sơ sinh sau khi tắm
Cha mẹ sử dụng tăm bông sạch nhúng nước muối sinh lý hoặc cồn 70°/dung dịch betadine (theo chỉ định của bác sĩ) để vệ sinh vùng rốn. Nên lau nhẹ nhàng từ trong ra ngoài, không cần lau sâu vào trong rốn.
Chỉ nên lau rốn bé theo một chiều duy nhất và tránh lau nhiều lần, vì sẽ làm đau trẻ.
Cha mẹ cũng tuyệt đối không băng kín vùng rốn bằng băng hoặc gạc, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Rốn cần được để thoáng khí, giúp nhanh khô và chóng lành. Cha mẹ nhớ để rốn bé khô hoàn toàn rồi mới được mặc quần áo.
Cuối cùng, không được bôi bất kỳ loại kem dưỡng, thuốc dân gian nào lên rốn của bé.
Đừng quên theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường ở rốn như đỏ, sưng, tiết dịch màu vàng hoặc có mùi hôi, chảy máu nhiều. Nếu rốn bé xuất hiện các triệu chứng này, cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ ngay.
Lưu ý khi tắm cho trẻ sơ sinh chưa rụng rốn
Sai lầm lớn nhất khi tắm cho bé chưa rụng rốn là để bé ngâm người trong chậu nước. Điều này có thể khiến nước thấm vào rốn, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng.
Thời gian tắm ngắn, không quá 5-10 phút để tránh bé bị cảm lạnh.
Và tuyệt đối không dùng bông gạc hoặc tăm bông để lau sâu vào bên trong rốn. Việc này có thể gây tổn thương và đẩy vi khuẩn vào trong sâu hơn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ở trẻ.
Khi tắm cho bé, cha mẹ cần rửa sạch tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay và đảm bảo các dụng cụ tắm cho bé luôn trong tình trạng sạch sẽ.
Cách tắm bé sơ sinh chưa rụng rốn đúng là sự kết hợp giữa giữ vệ sinh sạch sẽ và phòng ngừa nhiễm trùng rốn. Chỉ với một vài lưu ý đơn giản như không ngâm nước, sát khuẩn rốn đúng cách và giữ rốn khô thoáng, cha mẹ có thể tự tin chăm sóc bé tại nhà an toàn.
Nếu chưa thực sự tự tin hoặc chưa có kinh nghiệm, cha mẹ có thể cân nhắc dịch vụ tắm bé tại nhà từ các đơn vị chuyên nghiệp như Bluecare để được hỗ trợ chuẩn y khoa và an toàn cho bé yêu.
Liên hệ ngay Bluecare.vn hoặc gọi hotline 098 576 8181 để được tư vấn và đặt lịch tắm bé tại nhà.
